Jąkanie wczesnodziecięce
Mimowolne powtórzenia głosek i sylab, przedłużenia głosek i blokowanie przed lub w trakcie wypowiadanego słowa to tzw. objawy główne jąkania. Podczas prób ich przezwyciężenia powstają objawy towarzyszące ? m. in. zmiana sposobu mówienia, startery, napięcie, współruchy, zakłócenia oddechowe oraz strach, wstyd i tabuizacja jąkania w odpowiedzi na informacje zwrotne z otoczenia.
Jąkanie wczesnodziecięce dotyczy dzieci od 2,5 r.ż. do 6-7 lat. Początek jąkania u dzieci to średnio 33 miesiąc życia (większość badanych przed 48 m.ż.), u 40% dzieci obserwujemy nagłe pojawienie się objawów. Częstotliwość jąkania to 5-8,5%, ale w populacji osób dorosłych to już tylko 1%, gdyż remisja (samoistne ustępowanie objawów) wynosi 60-80%. W wieku przedszkolnym mniej więcej taka sama liczba dziewczynek i chłopców doświadcza objawów jąkania, ale wśród dorosłych osób z jąkaniem zauważa się dużą przewagę mężczyzn (4:1).
Wiele jest teorii wyjaśniających pojawienie się jąkania, współcześnie uznaje się, że składa się na to mnóstwo czynników, które można podzielić na 3 grupy:czynniki predestynujące do wystąpienia jąkania, wywołujące jąkanie oraz utrwalające je. Wiadomo już, że odpowiednio wcześnie wdrożona terapia (niezależnie od wybranego podejścia) wspiera samoistne ustępowanie jąkania, a w sytuacji, gdy do tego nie dojdzie, pomaga radzić sobie z tym problemem zarówno dziecku, jak i jego najbliższym, tak, by mogli oni żyć pełnią życia, niezależnie od jąkania.
Diagnoza logopedyczna
Diagnoza logopedyczna polega na dotarciu do sedna problemu, jaki powstał w związku z trudnościami w mowie osoby zgłaszającej się na terapię. Odbywa się to poprzez rozmowę, obserwację, wywiad z rodzicem lub osobą dorosłą, której problem dotyczy. Na pierwsze spotkanie warto przynieść ze sobą dokumentację medyczną, jeśli zawiera informacje istotne z punktu widzenia terapii mowy. Diagnoza jest procesem, dlatego też na pierwszym spotkaniu logopeda formułuje hipotezę diagnostyczną, po czym weryfikuje ją podczas kolejnych spotkań, już w trakcie realizowania założeń programu terapii.
Rodziców dzieci z jąkaniem do lat 7 proszę o pobranie i wypełnienie formularza badania wstępnego oraz przesłanie go na adres mailowy gabinetu przed pierwszą wizytą.
Metody terapii jąkania
Istnieje wiele rozmaitych podejść do terapii jąkania, mieszczących się w dwóch głównych kierunkach ? oddziaływania pośredniego lub bezpośredniego. Istnieje także podejście ?kombinowane?, łączące pośredni i bezpośredni sposób oddziaływania (np. Palin PCI). W nurcie oddziaływań bezpośrednich, zależnie od metody, wspierać można jąkanie bardziej płynne (modyfikacja jąkania poprzez zmianę własnych reakcji w momencie niepłynności, np. Mini-KIDS) lub też mówienie bardziej płynne (techniki zmieniające sposób mówienia, nietypowym przykładem jest Lidcombe Program). Istnieją również metody, których efekty nie zostały potwierdzone naukowo (elementy medycyny naturalnej, specjalne aparaty słuchowe itp.), profitujące ze zjawiska samoistnej remisji.
Niezależnie od wybranej metody terapeuci jąkania współpracują ściśle z rodzicami, włączając ich do pracy terapeutycznej w domu. Starają się oni rozpowszechniać wiedzę o jąkaniu i odpowiednich sposobach reakcji na nie w środowisku dziecka (rodzina, przyjaciele, przedszkole, szkoła), by stało się ono bardziej przyjazne i pozwoliło dziecku na osiąganie sukcesów komunikacyjnych.
